टोकियो, जापान ।

जापानमा धार्मिकतालाई ठूलो कुरा मानिन्छ । केइरो नो ही (वृद्ध दिवसको लागि सम्मान) आश्चर्यजनक रूपमा अपेक्षाकृत नयाँ छुट्टी हो ।

यो अचम्मको कुरा पनि छ कि चाँदीको कपाल अर्थात् सेतै कपाल फुलेका बृद्ध भएको जनसंख्यालाई समर्पित एक मात्र दिन हो । अर्कोतर्फ, बच्चाहरू, भविष्यको आवाज र आशाको रूपमा स्वीकार गर्दै, मेमा बाल दिवस हुन्छ र यदि तिनीहरू उपयुक्त उमेरका छन् भने, तिनीहरूको पनि नोभेम्बरमा शिची गो सानको लागि मनाइन्छ । युवा वयस्कहरूले पनि आफ्नो दिन सेईजिन नो ही उल्लासपूर्वक मनाउन पाउँछन् ।

बाँकी विकसित विश्वसँगै, जापानले जनसंख्याको गतिशीलतामा परिवर्तन देखेको छ । किनकि औसत उमेर बिस्तारै बढिरहेको छ । जापानमा अहिले १०० वर्षभन्दा माथिका ९० हजार भन्दा बढी मानिस छन् र तीमध्ये ८८ भन्दा बढी महिला छन् ।

बृद्ध दिवस हरेक वर्ष सेप्टेम्बरमा मनाइन्छ, सन् २०२३ मा सेप्टेम्बर १९ मा परेको छ । खासमा यो दिवस हरेक सेप्टेम्बर महिनाको तेस्रो हप्ताको सोमबार मनाईने गरिन्छ । केइरो नो ही वृद्धहरूलाई सम्मान गर्ने र उनीहरूले हामीलाई दिएको बुद्धि र अनुभवको लागि कृतज्ञ हुने दिन हो ।

केईरो नो ही के हो र यो कसको लागि हो ?

केइरो नो हि लाई जापानी भाषामा 敬老の日को रूपमा लेखिएको छ, जसले सीधै 'वृद्ध दिवसको सम्मान' भन्ने बुझाउँछ । नामको रूपमा, यो छुट्टी पुरानो पुस्ताले हाम्रो लागि मार्ग प्रशस्त गरेको छ भनेर प्रतिबिम्बित गर्ने दिन हो । हामीले मनाउने बृद्ध दिवसमा बृद्ध व्यक्तिहरू आफन्त वा छिमेकका मानिसहरू, वा सामान्य रूपमा वृद्धहरू मात्र हुन सक्छन् । हामीभन्दा ठूलाहरूप्रति दया देखाउने पनि यो राम्रो समय हो ।

यद्यपि त्यहाँ केइरो नो हि को लागि 'सुरुवात उमेर' मा कुनै सेट नियमहरू छैनन्, आजकल, ६० वर्षको उमेरलाई मनाउनको लागि अलि धेरै जवान मानिन्छ । सामान्यतया, तीन सर्तहरू मध्ये एउटालाई चाँदीको कपाल कपाल फुलेको अवस्थामा बृद्ध उत्सव मनाउन पर्याप्त मानिन्छ तिनीहरू ७० वा ८० वर्षको उमेर पुगेका छन्, कम्तिमा एक नातिनातिना छन्, र स्थायी रूपमा कामबाट अवकाश लिएका छन् भने बृद्ध मान्ने गरिन्छ ।

राष्ट्रिय छुट्टीको रूपमा, केइरो नो हीको तुलनात्मक रूपमा छोटो इतिहास छ । यो प्रारम्भमा 年寄りの日/तोहियोरी नो हि अर्थात् बृद्ध नागरिक दिवसको रूपमा चिनिन्थ्यो, जुन, सीधा अर्थ भएपनि सायद अहिलेको जस्तो चाहेको भावनालाई नसमेटेर होला यो पहिलो पटक ह्योगो प्रान्तको ताका सहरमा, दोस्रो विश्वयुद्धको अन्त्य पछि १९४७ मा सुरु भएको स्थानीय उत्सव थियो । मेयर, मासाओ कादोवाकीले युद्धको अराजकता र कठिनाइ पछि मार्गदर्शनको लागि मानिसहरूले आफ्ना बुढापाका जो ५५ बर्ष भन्दा माथिकालाई हेर्नुपर्छ भन्ने विश्वास गर्दथे । तोशियोरी नो हि को नामाकरण गरे र केईरो नो हि रोकिएको थियो, पछि १९६६ मा यो नै राष्ट्रिय छुट्टीको रुपमा स्थापित हुन पुग्यो ।

यद्यपि सन् २००३ सम्म सँधै सेप्टेम्बर १५ तारिख मनाउने गरिएकोमा त्यस पश्चात भने सेप्टेम्बरको तेस्रो सोमबार मनाउन थालिएको हो ।

केईरो नो हि लाई कसरी मनाइने गरिन्छ ?

वृद्ध दिवसको लागि सम्मान सधैं सोमबार हुने भएकोले, यसले धेरै मानिसहरूलाई लामो सप्ताहन्त बिदा दिन्छ । आफन्तहरूसँग भेटघाटहरू आयोजना गर्ने उत्तम मौका दिन्छ । धेरैले आफ्ना प्रियजनहरूसँग समय बिताउन र डिनरको लागि बाहिर जाने निश्चित गर्छन्, जबकि अरूले मौसमी उपहारहरु पठाउन सक्छन् । जापानी मिठाईदेखि लिएर बियरका सेटहरू वा फूलहरू, वा बृद्धहरुलाई आफुहरुले सम्झिरहेका छौं भनेर फोन कल लगायतहरु पनि हुन्छन् ।

कसै-कसैले आफ्ना हजुरबा हजुरआमा वा आमाबाबु वा उनीहरू मनाउन चाहने अरूलाई चित्रित चित्रहरू प्रस्तुत गर्ने गर्दछन् छन् ।

एउटा हातले लेखिएको सन्देशमा यस्तो लेखिएको छ 'हजुरआमा, तपाई सधैं राम्रो रहनुहोस् !'

नजिकैको धेरै परिवार नभएका हामी मध्येका लागि, वृद्धावस्था हेरचाह गर्ने घरहरूमा वा हाम्रा स्थानीय समुदायहरूमा बृद्धबृद्धाको स्वयंसेवा गर्ने अवसर पनि हो ।