टोकियो, जापान ।
जापानी अन्तरिक्ष एजेन्सीका अधिकारीहरूले चन्द्रमामा मानवरहित ’मुन स्नाइपर’ अन्तरिक्ष अनुसन्धान यानलाई सफलतापूर्वक अवतरण गरेको बताएका छन्। पूर्व सोभियत संघ, अमेरिका, चीन र भारतपछि यो उपलब्धि हासिल गर्ने जापान पाँचौं देश बनेको छ ।
जापान एरोस्पेस एक्सप्लोरेसन एजेन्सीले सेप्टेम्बरमा खागोशिमा प्रिफेक्चरको तानेगाशिमा स्पेस सेन्टरबाट ’मुन स्नाइपर’ प्रक्षेपण गरेको थियो।
JAXA अधिकारीहरूले भने ‘चन्द्रमाको अनुसन्धानका लागि स्मार्ट ल्यान्डरले शनिबार सफलतापूर्वक छोएको छ ।’
तर जहाजमा रहेको सोलार ब्याट्रीले बिजुली उत्पादन नगरेको भन्दै अन्य उपकरणले सामान्य रुपमा काम गरिरहेको उनीहरुको भनाइ छ ।
अवतरण लक्ष्य मात्र १०० मिटर भित्र गरिएको थियो । यो अघिल्लो चन्द्र मिसन भन्दा धेरै सटीक छ । प्रयोग गरिएको जाक्सा प्रविधिले थप ‘पिनपोइन्ट’ अवतरणको लागि मार्ग प्रशस्त गर्ने अपेक्षा गरिएको छ ।
जापानी शिल्प ट्रान्सफर्मर खेलौनापछाडि कम्पनीद्वारा सह–विकसित आकार परिवर्तन गर्ने मिनी–रोभरबाट सुसज्जित ‘मुन स्नाइपर’ लाई अभूतपूर्व सटीकताका साथ उपलब्धि हासिल गर्नका लागि डिजाइन गरिएको थियो ।
दुई वटा असफल चन्द्र अभियान र टेकअफपछि विस्फोटसहित हालैका रकेट असफलतापछि अन्तरिक्षमा यो सफलताले उच्च प्रविधिको जापानी प्रतिष्ठालाई पुनःस्थापित गरेको छ ।
यसले अगस्टमा भारतको कम लागतको अन्तरिक्ष कार्यक्रमको विजयलाई पनि प्रतिध्वनित गरेको छ । भारत चन्द्रमामा ठूलो मात्रामा अज्ञात दक्षिणी ध्रुवनजिकै मानवरहित यान अवतरण गराउने पहिलो देश बनेको छ ।
जापानको अन्तरिक्ष एजेन्सी जाक्साले पहिला नै एउटा क्षुद्रग्रहमा ल्यान्डिङ गरिसकेको छ ।
चन्द्रमामा पहिलो मानव अवतरणको ५० वर्षभन्दा धेरै समयपछि धेरै मुलुक र निजी कम्पनीहरूले यात्रालाई नयाँ बनाउने प्रयास गरिरहेका छन् तर क्र्यास ल्यान्डिङ, सञ्चारमा समस्या र अन्य प्राविधिक समस्या व्याप्त छन् ।
चन्द्रमाको सतह पत्ता लगाउने विश्वव्यापी दौड निजी क्षेत्रको बढी संलग्नताका साथ तातिरहेको छ ।
यसै महिना अमेरिकी निजी कम्पनी एस्ट्रोबोटिकको पेरेग्रिन चन्द्र ल्यान्डरले उडान भरेपछि इन्धन चुहिएपछि उसको मिसन असफल भएको थियो । बिहीबार अन्तरिक्ष यान फिर्ता हुने क्रममा पृथ्वीको वायुमण्डलमा बिस्फोट गराइएको छ ।
दक्षिण कोरियादेखि संयुक्त अरब इमिरेट्स, रुस, चीन र अन्य मुलुकले पनि आफ्नो भाग्यको प्रयास गरिरहेका छन् । यसअघि जापानी चन्द्र मिसन एउटा सार्वजनिक र एउटा निजी गरी दुई पटक असफल भएको थियो ।
अमेरिकी अन्तरिक्ष एजेन्सी नासाले सन् २०२६ मा चन्द्रमामा मानवसहितको मिसन पठाउने लक्ष्य राखेको छ। यो करिब आधा शताब्दीमा पहिलो प्रयास हुनेछ ।